Ilmiy nashrlar etikasi

"JOURNAL OF INNOVATIVE RESEARCH IN TEXTILE AND LIGHT INDUSTRY" jurnalining tahrir siyosati (Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA), Nashriyotchilar va Ilmiy muharrirlar assotsiatsiyasining deklaratsiyasi (ANRI) "Ilmiy nashrlarning axloqiy tamoyillari", kabi xalqaro tashkilotlarning qoidalariga asoslanadi. Shuningdek, nashr etishda ishtirok etuvchi barcha tomonlarning nashr etikasi standartlarini belgilovchi nufuzli xalqaro jurnallar va nashriyotlarning qimmatli tajribasi.

1. Kirish

1.1Ilmiy taqrizlanadigan jurnallarda materiallarni chop etish nafaqat ilmiy muloqot usuli, balki ilmiy bilimlarning tegishli sohasini rivojlantirishga salmoqli hissa qo‘shadi. Shunday qilib, ilmiy nashr bilan shug'ullanadigan barcha tomonlarning, xususan: mualliflar, jurnal muharrirlari, taqrizchilar, nashriyot vakillari va ilmiy hamjamiyatining "JOURNAL OF INNOVATIVE RESEARCH IN TEXTILE AND LIGHT INDUSTRY" uchun kelajakdagi nashr etikasi standartlarini belgilash muhimdir.

1.2. Nashriyot nafaqat ilmiy aloqani qo'llab-quvvatlaydi va unga sarmoya kiritadi, balki nashr etilgan ishning barcha joriy ko'rsatmalarga muvofiqligini ta'minlash uchun ham javobgardir.

2. Bosh muharrirning vazifalari

2.1. Nashr qilish qarori

Nashr qilish to‘g‘risidagi qarorni qabul qilish "JOURNAL OF INNOVATIVE RESEARCH IN TEXTILE AND LIGHT INDUSTRY" ilmiy jurnalining bosh muharriri zimmasiga yuklatiladi. Ko'rib chiqilayotgan ishning ishonchliligi va uning ilmiy ahamiyati har doim nashr etish to'g'risidagi qarorning asosini tashkil qilishi kerak.

Bosh muharrir nashr to‘g‘risida qaror qabul qilishda tahririyat a’zolari va taqrizchilar bilan maslahatlashishi mumkin.

2.2. Odob ahloq qoidalari

Bosh muharrir mualliflarning irqi, jinsi, diniy qarashlari, kelib chiqishi, fuqaroligi yoki siyosiy imtiyozlaridan qat'i nazar, qo'lyozmalarning intellektual mazmunini baholashi kerak.

2.3. Maxfiylik

"JOURNAL OF INNOVATIVE RESEARCH IN TEXTILE AND LIGHT INDUSTRY" jurnalining bosh muharriri va tahrir hay’ati qabul qilingan qo‘lyozma to‘g‘risidagi ma’lumotlarni oshkor qilmasliklari shart, mualliflar, taqrizchilar, taqrizchi bo’lishi mumkin bo‘lganlar, boshqa ilmiy maslahatchilar bundan mustasno.

2.4. Oshkora qilish siyosati va manfaatlar to'qnashuvi

2.4.1 Ko'rib chiqish uchun taqdim etilgan qo'lyozmalardan olingan nashr etilmagan ma'lumotlardan muallifning yozma roziligisiz shaxsiy tadqiqotlarda foydalanish mumkin emas. Ilmiy ishni ko’rib chiqish davrida paydo bo’lgan ilmiy g’oya va  farazlarni maxfiy saqlanishi va shaxsiy manfaatlar uchun foydalanilishiga yo’l qo’yilmaydi.

2.4.2 Raqobat yoki mualliflar bilan hamkorlik tufayli manfaatlar to‘qnashuvi yuzaga kelgan taqdirda bosh muharrir qo‘lyozmalarni ko‘rib chiqishdan voz kechishi (o‘z vakolatlarini bosh muharrir o‘rinbosari yoki tahririyat hay’atining boshqa a’zosiga topshirishi);

2.5. Nashr nazorati

Bosh muharrir chop etilgan maqolada noto'g'ri bayonotlar yoki xulosalar mavjudligi to'g'risida ishonchli dalillarni olganda nashr etikasi me'yorlarini buzilganligi to’grisida ma’lumot olganda imkon qadar qisqa muddatda nashrni rad etish (bekor qilish) va o'zgartirishlar to'g'risida xabar berishi kerak.

2.6. Tadqiqot doirasidagi ishtirok va hamkorlik

Ko'rib chiqilgan qo'lyozmalar yoki nashr etilgan materiallar bilan bog'liq nashr etikasi me’yorlarini buzilganligi to’g’risida da'volar yuzaga kelgan taqdirda, bosh muharrir nashriyot bilan birgalikda tegishli choralarni ko'radi. Bunday chora-tadbirlar odatda qo'lyozma mualliflari bilan o'zaro munosabatlarni va tegishli shikoyat yoki talabni argumentatsiya qilishni o'z ichiga oladi, lekin tegishli tashkilotlar va tadqiqot markazlari bilan o'zaro hamkorlikni ham o'z ichiga olishi mumkin.

3. Taqrizchilarning majburiyatlari

3.1. Tahririyat qarorlariga ta'sir qilish

Taqriz xulosasi bosh muharrirga nashr haqida qaror qabul qilishda yordam beradi va muallifga ish sifatini yaxshilashga yordam beradi. Nashriyot nashrga o'z hissasini qo'shmoqchi bo'lgan barcha olimlar qo'lyozmani ko'rib chiqish, taqrizlash jarayoniga jiddiy yondshishi shart degan fikrga qo'shiladi.

3.2. Ishga mas’uliyat bilan yondashuv

Qo'lyozmani ko'rib chiqish uchun o'zini malakali deb hisoblamagan yoki ishni tezda yakunlash uchun etarli vaqtga ega bo'lmagan taqrizchi "JOURNAL OF INNOVATIVE RESEARCH IN TEXTILE AND LIGHT INDUSTRY" jurnali muharririni o’z vaqtida xabardor qilishi va tegishli hujjatlarni ko'rib chiqish jarayonidan ozod etishni so'rashi kerak.

3.3. Maxfiylik

Ko'rib chiqish uchun qabul qilingan har qanday qo'lyozma maxfiy bo'lishi kerak. Ushbu ilmiy asarni muharrir ruxsatiga ega bo'lmagan shaxslar bilan ochish va muhokama qilish mumkin emas.

3.4. Qo'lyozma talablari va xolislik

Taqrizchi ob'ektiv baho berishga majburdir. Muallifning shaxsiy tanqidiga yo'l qo'yib bo'lmaydi. Sharhlovchilar o'z fikrlarini aniq va asosli bayon qilishlari kerak.

3.5. Birlamchi manbalarni tan olish

Taqrizchining mas'uliyati mavzuga mos keladigan va qo'lyozma bibliografiyasiga kiritilmagan muhim nashr etilgan asarlarni aniqlashdir. Kuzatish, xulosa yoki argument ilgari qilinganligi haqidagi har qanday bayonot tegishli iqtibos bilan keltirilgan bo'lishi kerak. Taqrizchi maqolaning o’ziga ma'lum bo'lgan boshqa nashr etilgan asar bilan o'xshashligiga muharrir e'tiborini qaratishi shart.

3.6. Oshkora qilish siyosati va manfaatlar to'qnashuvi

3.6.1 Ko'rib chiqish uchun taqdim etilgan qo'lyozmalardan olingan nashr etilmagan ma'lumotlardan muallifning yozma roziligisiz shaxsiy tadqiqotlarda foydalanish mumkin emas. Mumkin bo'lgan imtiyozlarga oid ko'rib chiqish jarayonida olingan ma'lumotlar yoki g'oyalar maxfiy saqlanishi va shaxsiy manfaatlar uchun foydalanilmasligi kerak.

3.6.2. Taqrizchi, agar ushbu ish bilan bog'liq bo'lgan mualliflar va tashkilotlar bilan raqobat, hamkorlik yoki boshqa munosabatlardan kelib chiqadigan manfaatlar to'qnashuvi mavjud bo'lsa, taqdim etilgan ishni ko'rib chiqishni rad etishga majburdir.

4. Mualliflarning javobgarliklari

4.1. Qo'lyozmalarga qo'yiladigan talablar

4.1.1 Mualliflar qo'lyozmada bajarilgan ishlarning ishonchli natijalarini, shuningdek tadqiqotning ahamiyatini ob'ektiv muhokama qilishni ta'minlashi kerak. Ishning asosi bo'lgan ma'lumotlar to'g'ri va to'liq taqdim etilishi kerak. Ishda etarli darajada batafsil va bibliografik manbalar bo'lishi kerak. Noto'g'ri yoki asossiz bayonotlar nashr etikasiga me’yorlariga tog’ri kelmaydi va qabul qilinishi mumkin emas.

4.1.2. Tahlillar va ilmiy maqolalar ham to'g'ri va ob'ektiv bo'lishi kerak.

4.2. Ma'lumotlarga ega bo’lish va saqlash

Qo'lyozmaga tegishli tahlil qilinmagan ma'lumotlar ko'rib chiqish uchun mualliflardan so'ralishi mumkin. Mualliflar, (ALPSP-STM ma'lumotlar va ma'lumotlar bazalari to'g'risidagi bayonotiga muvofiq) ushbu turdagi ma'lumotlarni olishga tayyor bo'lishlari va har qanday holatda ham ushbu ma'lumotlarni nashr etilgandan keyin ma’lum vaqt davomida saqlashga tayyor bo'lishlari kerak.

4.3. Originallik va plagiat

4.3.1 Mualliflar asarda plagiat yo'qligiga kafolat beradi. Iqtiboslar yoki bayonotlar manbani majburiy ko'rsatgan holda rasmiylashtirilishi kerak. Haddan tashqari ko’chirib olingan, shuningdek, har qanday shakldagi plagiat, shu jumladan o’zgartirilgan jumlalar, iqtiboslar, boshqa odamlarning tadqiqotlari natijalariga bo'lgan huquqlarni o'zlashtirishga yo'l qo'yilmaydi.

4.4. Nashrlarning ko'pligi, ortiqchaligi va bir vaqtdaligi

4.4.1 Muallif asosan bir tadqiqotga bag'ishlangan qo'lyozmani bir nechta jurnallarda asl nashr sifatida nashr etmasligi kerak. Bir qo'lyozmani bir vaqtning o'zida bir nechta jurnalga topshirish nashr etikasi me’yorlariga os emas deb qabul qilinadi va ilmiy ish nashrga qabul qilinishi mumkin emas.

4.4.2. Muallif ilgari chop etilgan maqolani boshqa jurnalga ko'rib chiqish uchun taqdim etmasligi kerak.

4.4.3. Muayyan turdagi maqolalarni bir nechta jurnallarda nashr qilish, muayyan shartlar bajarilgan taqdirda, nashr etikasi me’yorlariga mos hisoblanadi. Mualliflar va manfaatdor jurnallar muharrirlari birlamchi chop etilgan ishda bo'lgani kabi bir xil ma'lumotlar va talqinlarni taqdim etadigan ikkinchi darajali nashrga rozi bo'lishlari kerak. Asosiy ishning bibliografik ma'lumotnomasi ikkinchi nashrda ko'rsatilishi kerak. Ikkilamchi (qayta) nashrning maqbul shakllari haqida batafsil ma'lumotni www.icmje.org saytida topishingiz mumkin.

4.5. Birlamchi manbalarni tan olish

Boshqalarning hissasi doimo e'tirof etilishi kerak. Mualliflar taqdim etilgan asarga tegishli nashrlardan iqtibos keltirishi kerak. Suhbat, yozishmalar yoki uchinchi shaxslar bilan muhokama qilish yo’li bilan olingan ma'lumotlar asl manbaning yozma ruxsatisiz foydalanilmasligi kerak. Qo'lyozmalarni baholash yoki grant mukofotlari kabi maxfiy manbalardan olingan ma'lumotlardan maxfiy manbalar bilan bog'liq ish mualliflarining yozma ruxsatisiz foydalanilmasligi kerak.

4.6. Nashrning muallifligi

4.6.1 Nashr mualliflari faqat ishning kontseptsiyasi, ishlab chiqilishi, bajarilishi yoki taqdim etilgan tadqiqotning talqiniga katta hissa qo'shgan shaxslar bo'lishi mumkin. Muhim hissa qo'shganlarning barchasi hammualliflar sifatida belgilanishi kerak. Tadqiqot ishtirokchilari tadqiqot loyihasining ma'lum bir sohasida muhim hissa qo'shgan bo'lsa, ular ushbu tadqiqotga muhim hissa qo'shuvchilar sifatida ro'yxatga olinishi kerak.

4.6.2. Muallif tadqiqotga katta hissa qo‘shgan barcha ishtirokchilar hammualliflar ro‘yxatiga kiritilishini va tadqiqotda ishtirok etmaganlar hammualliflar ro‘yxatida bo’lmasligi hamda barcha hammualliflar yakuniy xulosani ko‘rib, ma’qullaganligini ta’minlashi kerak.

4.7. Xavflar, shuningdek, tadqiqot ob'ekti bo'lgan odamlar va hayvonlar

4.7.1 Agar ish har qanday noodatiy xavf tug'diradigan kimyoviy moddalar, protseduralar yoki jihozlardan foydalanishni nazarda tutsa, muallif buni qo'lyozmada aniq ko'rsatishi kerak.

4.7.2 Agar ish hayvonlar yoki odamlarni tadqiqot ob'ekti sifatida jalb qilsa, mualliflar qo'lyozma tadqiqotning barcha bosqichlari tadqiqot tashkilotlarining qonunlari va qoidalariga mos kelishini va tegishli qo'mitalar tomonidan tasdiqlanganligini ko'rsatishi kerak. Qo'lyozmada barcha o'rganilayotgan mavzulardan xabardor qilingan rozilik olinganligi aniq ko'rsatilishi kerak. Maxfiylik huquqlari har doim hurmat qilinishi kerak.

4.8. Oshkora qilish siyosati va manfaatlar to'qnashuvi

4.8.1 Barcha mualliflar o'z qo'lyozmalarida ishda taqdim etilgan natijalar yoki xulosalarga ta'sir ko'rsatishi mumkin bo'lgan moliyaviy yoki boshqa mavjud manfaatlar to'qnashuvlarini oshkor qilishlari shart.

4.8.2 Oshkor etilishi kerak bo'lgan potentsial manfaatlar to'qnashuviga misollar qatoriga ishga joylashish, konsalting, aktsiyadorlik huquqi, gonorar olish, ekspert guvohnomalarini taqdim etish, patentga talabnoma yoki patentni ro'yxatdan o'tkazish, grantlar va boshqa moliyaviy yordam kiradi. Mumkin bo'lgan manfaatlar to'qnashuvi imkon qadar tezroq oshkor etilishi kerak.

4.9. Nashr etilgan ishlarda jiddiy xatolar

Agar muallif nashrda jiddiy xatolar yoki noaniqliklarni aniqlasa, muallif "JOURNAL OF INNOVATIVE RESEARCH IN TEXTILE AND LIGHT INDUSTRY" jurnali bosh muharririga xabar berishi va nashrni tezda bekor qilish yoki xatolarni tuzatish uchun u bilan aloqa o’rnatishi shart. . Agar bosh muharrir yoki nashriyot uchinchi shaxsdan nashrda jiddiy xatolar borligi to‘g‘risida ma’lumot olsa, muallif imkon qadar tezroq asarni qaytarib olishga yoki xatolarni tuzatishga majburdir.

5. Nashriyotning majburiyatlari

5.1 Nashriyotchi ushbu talablarga muvofiq "JOURNAL OF INNOVATIVE RESEARCH IN TEXTILE AND LIGHT INDUSTRY" muharrirlari, taqrizchilari va mualliflari tomonidan nashr etikasi me’yorlari majburiyatlarni bajarishga yordam beradigan tamoyillar va tartiblarga rioya qilishi kerak. Nashriyot reklama yoki qayta nashr etishdan olinadigan potentsial foyda bosh muharrirning qarorlariga ta'sir qilmasligiga ishonchi komil bo'lishi kerak.

5.2. Nashriyot nashr etilgan materiallarning axloqiy jihatlari bo'yicha shikoyatlarni ko'rib chiqishda "JOURNAL OF INNOVATIVE RESEARCH IN TEXTILE AND LIGHT INDUSTRY" jurnali muharrirlarini qo'llab-quvvatlashi va agar bu tahririyat talablarini bajarishga hissa qo'shsa, boshqa jurnallar va / yoki nashriyotlar bilan o'zaro aloqada bo'lishiga yordam berishi kerak.

5.3. Nashriyot yaxshi tadqiqotlarni amaliyotga targ'ib soha standartlarini joriy qilishi ularni tuzatish orqali nashr etikasi ko'rsatmalari, tartib-qoidalarini yaxshilash bo’yicha ko’maklashishi lozim

5.4 Noshir zarur hollarda tegishli mutaxassis-huquqiy yordamni (fikr yoki maslahat) taqdim etishi shart.