Ilmiy maqolani taqrizlash

Tahririyagat kiruvchi qo'lyozmalar ikkita alohida bir-biridan behabar bo’lgan taqrizchilar tomonidan https://etaqriz.uz/ platformasi orqali ko'rib chiqadi, ya'ni taqrizchi qo'lyozma mualliflari haqida ma'lumotga ega bo’lmaydi, qo'lyozma mualliflariga taqrizchilar haqida ma'lumot berilmaydi.

Maqolalarni ko‘rib chiqish tahririyat hay’ati a’zolari, shuningdek, taklif etilgan taqrizchilar – tegishli fan sohasidagi yetakchi mutaxassislar tomonidan amalga oshiriladi. Barcha maqolalar tegishli mavzu bo'yicha ilmiy darajaga ega bo'lgan kamida ikkita mutaxassis tomonidan ko'rib chiqiladi. Taqrizchini tanlashda muharrir yuqori darajada maqolaga taqriz tayyorlash uchun muallif va taqrizchi o'rtasida munosabatlarning yo'qligiga asoslanadi.

Muallif maqolani ko‘rib chiqish uchun yuborishda raqobatchi yoki hamkorlik natijasida yuzaga kelgan manfaatlar to‘qnashuvi yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan shaxslar ro‘yxatini ko‘rsatishi mumkin. Tahririyat taqrizchilarni tanlashda ushbu ma'lumotlarni hisobga oladi.

Taqrizchilar ularga yuborilgan qo‘lyozmalar mualliflarning mulki ekanligi va oshkor etilishi mumkin bo‘lmagan ma’lumotlarni o‘z ichiga olganligi to‘g‘risida xabardor qilinadi. Taqrizchilarga maqolalardan nusxa ko'chirishga ruxsat berilmaydi.

Taqrizchi qo'lyozmadagi ma'lumotlarning maxfiyligini kafolatlashi va bu ma'lumotlardan hech qanday tarzda foydalanmasligi kerak. Taqdim etilgan materiallarning ishonchsizligi yoki qalbakilashtirilganligi to'g'risida bayonot berilgan taqdirda uning Maxfiylikni buzishlishiga yo’l qo’yiladi.

Ko'rib chiqish muddatlari bosh muharrir hamda mas’ul kotib tomonidan belgilanadi, u qo'lyozmani topshirish va u bo'yicha qaror qabul qilish eng qisqa vaqtda amalga oshiriladi. Ko'rib chiqishning maksimal muddati - 1 oy.

Taqrizda majburiy ko‘rib chiqiladigan me’zonlar:

- Originallik: maqolada nashrni asoslash uchun yetarli yangi va tegishli ma’lumotlarning mavjudligi

- Foydalanilgan adabiyotlarning maqola mavzusiga mosligi va mavzuni qamrab olishi tegishli adabiy manbalardan iqtiboslarning keltirilganligi

- Ilmiy g‘oya maqsadning mavjudligi: maqolaning zarurati tadqiqot gipotezasi, mavjud ishlanmalar tahlili, maqsadi orqali natijalarni yetarlicha asoslanishi. Ilmiy g‘oya, maqsad va vazifalar, tegishli nazariya va tajribaviy tadqiqotlarning uyg‘unligi.

- Tajribaviy qism: tadqiqot obyekti (materiallar tavsifi), tajriba usullari, sinov usullari aniq, tushunarli va yetarli tarzda bayon etilishi. Sinovlarni soha standartlariga mos kelishi.

- Natijalar va ularning tahlili: natijalar jadvallar, rasmlar, grafiklar, diagrammalar tarzida aniq taqdim etilishi ularning tо‘g‘ri va adolatli tahlili. Natijalar maqolaning boshqa qismlarini mos ravishda mantiqiy davomliligi. Illyustratsiyalarning formati va sifati, natijalarning ilmiy va amaliy ahamiyati soha rivojiga xissasi.

- Xulosa: xulosada maqolada erishilga yutuq va kamchiliklarni adolatli izohi. Tadqiqot maqsadi va vazifalarning bajarilishi. Tadqiqot natijalaridan amaliyotda (iqtisodiy va tijorat maqsadida), ta’limda, ilmiy tadqiqotlarda (bilimlar majmuasiga hissa qо‘shishda) foydalanish bо‘yicha tavsiyalar shakllantirilishi.

- Yozilish sifati: maqolaning pozitsiyasi aniq ifodalanishi, sohaning texnik tiliga va jurnal о‘quvchilariga sodda tushuntirilishi. Gapning tuzilishi, qisqartmalar va boshqalar kabi ifodaning ravshanligi va о‘qilishiga e’tibor qaratilishi.

Mutaxassisning yakuniy xulosasi quyidagicha bo'lishi mumkin:

• qabul qilish;
• kichik o'zgarishlardan keyin qabul qilish;
• jiddiy qayta ko'rib chiqilgandan keyin qabul qilish;
• jiddiy qayta ko'rib chiqilgandan keyin qayta topshirish;
• rad qilish.

Agar taqrizchi maqolaga o'zgartirish kiritishni taklif qilsa, bu tavsiyalar muallifga yuboriladi. Taqrizchilarning fikriga qo‘shilmagan muallif tahririyat va taqrizchilar oldida o‘z pozitsiyasini himoya qilishga haqli. Tahririyat qarori bilan maqola boshqa taqrizchilarga qayta ekspertiza uchun yuborilishi mumkin.

Maqolani nashrga qabul qilishda tahririyat muallifga nashrning rejalashtirilgan sanasi haqida xabar beradi.

Ijoy natijaga ega maqolalarni chop etish to'g'risidagi yakuniy qaror bosh muharrir tomonidan qabul qilinadi.

Salbiy taqriz matni bilan asoslantirilgan rad etish muallifga elektron shaklda yuboriladi.

Tahririyat maqolani chop etishga qabul qilish to'g'risida qaror qabul qilgandan so'ng, maqola muallifiga bu haqda xabar beriladi. Maqolani nashrga qabul qilish to‘g‘risidagi qaror taqriz matni bilan birga muallifga elektron shaklda yuboriladi.